W ewangeliach czytamy, że Jezus sam odpuszczał ludziom grzechy. A po zmartwychwstaniu nakazał apostołom, aby i oni w Jego imieniu odpuszczali grzechy. Sakrament spowiedzi ustanowił Jezus Chrystus w słowach: „Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane” (J 20, 19-23).
Spowiedź jest to spotkanie z Miłosiernym Bogiem, który przebacza grzesznikowi wszystkie grzechy, jeżeli szczerze je wyznaje i żałuje. Czyni to Bóg za pośrednictwem księdza. Bóg udziela w tym sakramencie następujących łask: łaski odpuszczenia grzechów, uświęcenia, umocnienia na dobrej drodze życia, łaski uzdrowienia wewnętrznego, daru radości, pokoju, mocy do pokonywania zła i pokus itd. Po dobrze odprawionej spowiedzi Jezus Chrystus zaprasza nas, abyśmy jednoczyli się z nim poprzez przyjęcie Komunii św. Jest to największy dar, w którym Bóg jeszcze bardziej nas uświęca, umacnia i uzdrawia. Mając na sumieniu grzechy lekkie można przyjąć Komunię św.
Grzechy są popełniane: myślą, mową, uczynkiem i zaniedbaniem. Rozróżniamy grzechy lekkie i ciężkie. Grzechy ciężkie (śmiertelne) są czynione świadomie, dobrowolnie i dotyczą sprawy poważnej, tzw. materii ciężkiej, np. kradzież większej sumy pieniędzy, droższej rzeczy, poważna kłótnia z wyzwiskami, bicie kogoś, przemoc psychiczna, upicie się, zażycie narkotyku, kłamstwo które wyrządziło komuś większe szkody, opuszczenie mszy św. w niedziele lub święto nakazane z własnej winy, oglądanie materiałów erotycznych z zaciekawieniem i czerpaniem z tego przyjemności, wiara w horoskopy, wróżby i wiele innych. Grzechy lekkie są też czynione świadomie i dobrowolnie, ale dotyczą materii lekkiej, np. drobna kradzież (kilka cukierków), kłamstwo w błahej sprawie, które nie wyrządziło nikomu szkody lub szkodę małą, odrzucona krótka myśl nieczysta itp. Grzechem lekkim może być również nieświadomie lub/i niedobrowolnie złamanie jakiegoś przykazania w materii ciężkiej. Ale tego typu sytuacje zdarzają się rzadziej.
Jeśli ktoś popełni grzech ciężki (śmiertelny) to traci stan łaski uświęcającej, popada pod władzę diabła, a na wypadek nagłej śmierci naraża się na utratę zbawienia. Dlatego ze spowiedzią nie można zwlekać. Bez dobrej spowiedzi nie będzie też prawdziwej przemiany życia. Aby owocny i ważny był ten sakrament należy wypełnić wszystkie warunki dobrej spowiedzi.
Warunki dobrej spowiedzi
Spotkanie z Chrystusem w Sakramencie Pokuty wymaga odpowiedniego usposobienia i należytego przygotowania. Usposobieniem jest miłość ku Bogu, a wyraża się ona przez szczerą wolę i gotowość do poprawy, co każe nam podjąć trud odpowiedniego przygotowania się do spowiedzi. Trzeba więc wypełnić warunki dobrej spowiedzi:
- Rachunek sumienia – to postawienie siebie w prawdzie wobec Boga, zbadanie swojego życia i postępowania w świetle Bożej woli. To uświadomienie sobie i nazwanie po imieniu zła, które popełniliśmy. Rachunek sumienia powiniec objąc czas, który upłynął od ostatniej ważnej spowiedzi. Warunkiem owocności rachunku sumienia jest przekonanie, że Bóg mnie kocha i chce mi przebaczyć,
- Żal za grzechy – ‘ból duszy i znienawidzenie popelnionego grzechu z postanowieniem niegrzeszenia w przyszłości’ (KKK 1451). Żalu za grzechy nie można mylić z emocjami lub uczuciami. Jeżeli źródłem żalu jest miłość do Boga, wtedy żal jest ‘doskonałym’. Jeśli opiera się na innych motywach, wtedy nazywamy go ‘niedoskonałym’
- Mocne postanowienie poprawy – jest owocem szczerego żalu za grzechy, wynika z odkrycia wielkości zła, tkwiącego w grzechu. To szczera chęć zerwania z grzechem i przywiązaniem do niego. To także decyzja o unikaniu okazji do grzechu i podjęciu pracy nad sobą, nad usuwaniem swych wad. Postanowienie powinno być konkretne. Najlepiej pracować nad jedną wadą albo brakiem dobra. Przed następną spowiedzią, a jeszcze lepiej każdego dnia należy zadać sobie pytanie o realizację swojego postanowienia,
- Szczera spowiedź – jest to wyznanie przed kapłanem wszystkich grzechów ciężkich, których penitent jeszcze nie wyznał, a które przypomniał sobie po starannym zbadaniu swego sumienia. Należy pamiętać, iż kapłan jest tutaj tylko pośrednikiem – w rzeczywistości spotykasz się z samym Chrystusem. Warunkiem ważności sakramentu pokuty jest szczere wyznanie wszystkich grzechów ciężkich z uwzględnieniem ich liczby i rodzaju. Powinno się wyznawać również grzechy powszednie. Świadome zatajenie grzechu ciężkiego powoduje nieważność spowiedzi, samo w sobie jest również grzechem świętokradztwa. Zapomnienie o jakimś grzechu nie powoduje nieważności sakramentu pokuty – jednak grzech zapomniany należy wyznać w czasie najbliższej spowiedzi.
- Zadośćuczynienie Bogu i bliźniemu – odprawienie pokuty wyznaczonej przez kapłana powinno nastąpić jak najszybciej po spowiedzi, pozostając równocześnie na dziękczynieniu za otrzymane przebaczenie i łaski. Wiele grzechów przynosi szkodę bliźniemu. Należy uczynić wszystko, co możliwe aby ją naprawić (np. oddać skradzioną rzecz, przywrócić dobre imię temu, kto został oczerniony, wynagrodzić krzywdę, itp.). Jeśli nie możesz naprawić wyrządzonej krzywdy wprost, ofiaruj Panu Bogu zadośćuczynienie ‘zastępcze’ – poprzez czyny miłosierdzia także wobec tych, których nie skrzywdziłeś.
Tajemnica spowiedzi
Ściśle zobowiązuje kapłana do zatrzymania w tajemnicy wszystkiego, co usłyszał w czasie spowiedzi, nawet gdy dotyczy to zbrodni ściganej przez prawo i nawet gdy milczenie sprowadzić może na niego nieszczęście.
Odpust
Jest to całkowite lub częściowe darowanie przez Boga kar doczesnych będących skutkiem grzechów.
Aby zyskać odpust zupełny trzeba:
- być w stanie łaski Bożej (uświęcającej),
- przyjąć Komunię świętą,
- pomodlić się w intencjach papieża,
- wyzbyć się wszelkiego przywiązania do grzechów.
Przykazania kościelne nakazują nam abyśmy przynajmniej raz w roku przystąpili do sakramentu pokuty a w okresie wielkanocnym przyjęli Komunię Św. Okres Komunii wielkanocnej trwa do Uroczystości Trójcy Przenajświętszej.
Dla rozwoju duchowego zaleca się spowiedź regularną. W przypadku popełnienia grzechu ciężkiego konieczna jest spowiedź św.
Spowiedź święta w naszym kościele:
- 15 minut przed każdą Mszą świętą,
